Działania na rzecz promocji polskiej żywności za granicą podejmowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa zostały ocenione, przez NIK, jako skuteczne i efektywne. W latach 2017-2020 polski eksport artykułów rolno-spożywczych wzrósł o ponad 6 mld EUR, czyli o około 22%, a począwszy od 2004 r. wartość tego eksportu wzrosła ponad 6-krotnie.
W ostatnich latach polskie produkty rolno-spożywcze stają się coraz bardziej popularne na rynkach zagranicznych. W 2019 r. Polska była 15. największym eksporterem produktów rolno-spożywczych na świecie i odpowiadała za ponad 2% światowego oraz niemal 6% unijnego eksportu produktów rolnych. Do wzrostu eksportu i konsumpcji polskich artykułów rolno-spożywczych za granicą przyczyniają się przede wszystkim skuteczne i efektywne działania informacyjno-promocyjne.
Obszar promocji produktów rolno-spożywczych został już dwukrotnie objęty kontrolą NIK – w latach 2009 i 2016. W obydwu przypadkach Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła działania skontrolowanych podmiotów. W latach 2018-2021 NIK po raz kolejny badała promocję polskiej żywności za granicą, tym razem koncentrując się na skuteczności działań realizowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
KOWR podejmuje liczne inicjatywy na rzecz wsparcia rozwoju współpracy handlowej sektora rolno-spożywczego z zagranicą i wzrostu eksportu polskiej żywności. Buduje pozytywny wizerunek i rozpoznawalność polskiej żywności na rynkach zagranicznych za pomocą działań promocyjnych pod wspólnym hasłem „Poland tastes good”. Hasło to ma jednoznacznie kojarzyć się z Polską i budzić przekonanie, że polska żywność jest smaczna i odznacza się wysoką jakością. KOWR wspiera rozwój współpracy handlowej sektora rolno-spożywczego z zagranicą poprzez m.in.: organizację narodowych stoisk informacyjno-promocyjnych na zagranicznych targach i wystawach, realizację zagranicznych misji handlowych dla polskich przedsiębiorców czy też organizację w Polsce przyjazdowych misji handlowych zagranicznych importerów, dystrybutorów i przedstawicieli sieci handlowych, które obejmują m.in. rozmowy biznesowe z polskimi przedsiębiorcami oraz wizyty w zakładach produkcyjnych. Uzupełnieniem dla tych działań jest publikacja materiałów promocyjnych. W ocenie NIK działania MRiRW i KOWR na rzecz promowania polskiej żywności za granicą były skuteczne i efektywne. Zbadane wydatki na promocję polskiej żywności za granicą zostały dokonane przez KOWR w sposób celowy i gospodarny, zgodnie z przeznaczeniem oraz z przepisami prawa.
KOWR przygotowywał coroczne plany promocji zagranicznej, poprzedzone analizą uwzględniającą m.in. bariery i ograniczenia eksportu polskich produktów żywnościowych, stopień zaawansowania uzgodnień bilateralnych oraz procesów certyfikujących mających na celu ich eliminację, a także postulaty i sugestie organizacji branżowych sektora rolno-spożywczego. Dzięki temu zapewniona została ciągłość i spójność działań podejmowanych na głównych rynkach eksportowych w kolejnych latach, przy jednoczesnym elastycznym podejściu w wyborze kierunków i branż, mając na względzie zmiany trendów na światowych rynkach i oczekiwania przedsiębiorców. Wybór rynków, na których planowano działania promocyjne opierał się m.in. na analizie potrzeb zgłoszonych przez przedsiębiorców i organizacje branży rolno-spożywczej (uzyskiwanych m.in. w wyniku konsultacji, spotkań i ankiet) oraz przez inne podmioty, jak np. urzędy marszałkowskie.
Według danych GUS, w latach 2017-2020 wartość polskiego eksportu artykułów rolno-spożywczych wzrosła o 6,2 mld EUR, czyli o ponad 22%. Pomimo wystąpienia pandemii COVID-19 w 2020 r. sprzedaż towarów rolno-spożywczych za granicę osiągnęła rekordowy poziom 34 mld EUR, tj. o 2,2 mld EUR wyższy niż rok wcześniej, a począwszy od 2004 r. wartość tego eksportu wzrosła ponad 6-krotnie. W okresie od stycznia do listopada 2021 r. wartość eksportu ogółem towarów rolno-spożywczych z Polski, w porównaniu z tym samym okresem 2020 r., wzrosła o 8,2%, do 34,1 mld EUR (155,3 mld zł). Udział eksportu produktów rolno-spożywczych w polskim eksporcie ogółem zwiększa się także z roku na rok– w 2020 r. wyniósł 14,3% (w 2004 r. było to 8,8%).
Najwyższa Izba Kontroli w raporcie zauważyła, że KOWR nie opracował wieloletniego planu zagranicznych działań promocyjno-informacyjnych. Przyczyną nieopracowania długofalowego planu działań promocyjnych była pandemia COVID-19, która istotnie wpłynęła na możliwość ich zaplanowania w kraju i za granicą. Należy podkreślić, że jeszcze przed zakończeniem kontroli Dyrektor Generalny KOWR przekazał do zatwierdzenia Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi ramowy plan działań promocyjno-informacyjnych do 2024 r.
Mierniki skuteczności i efektywności oraz wydatki dla działań w zakresie promocji polskiej żywności, za których realizację odpowiedzialne był KOWR, określane zostały corocznie m.in. w wieloletnim planie wydatków budżetu państwa w układzie zadaniowym. W ocenie NIK w latach 2018-2019 osiągnięto zakładany poziom wykonania mierników określonych w budżecie zadaniowym, a nieosiągnięcie zaplanowanego przez KOWR na 2020 r. poziomu wynikało z przyczyn od niego niezależnych, głównie ogólnoświatowej sytuacji pandemicznej i związanych z tym utrudnień oraz obostrzeń. KOWR prowadził także monitoring efektów działań na poziomie poszczególnych przedsięwzięć promocyjno-informacyjnych
(w szczególności targowych) w oparciu o wskaźniki ilościowe (liczbę uczestników), za pomocą ankiet przeprowadzanych wśród uczestników oraz na podstawie analizy poziomu zainteresowania udziałem przedsiębiorców w organizowanych działaniach promocyjnych i informacyjnych w wybranych krajach. Realizując zadania ustawowe KOWR sporządzał także cykliczne i doraźne analizy dotyczące handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi, ze szczególnym uwzględnieniem eksportu do krajów, w których realizowano zagraniczne działania promocyjne.
Należy podkreślić, że Dyrektor Generalny KOWR, jako instytucja wdrażająca instrumenty polityki promocji w sektorze rolno-spożywczym, prawidłowo i skutecznie realizował zadania na rzecz promocji polskiej żywności za granicą polegające na:
Ponadto w ocenie NIK, obsługiwane przez KOWR fundusze promocji artykułów rolno-spożywczych – utworzone w celu wspierania marketingu rolnego, wzrostu spożycia i promocji produktów rolno-spożywczych – wspierały działania promocyjne i informacyjne dotyczące polskiej żywności oraz udział polskich przedsiębiorców w targach i wystawach za granicą.
Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub odczyt wg ustawień przeglądarki.
